Za sprawą tej książki zafascynował mnie Rzym. Bożena Fabiani lekkim piórem poprowadziła mnie ulicami Rzymu przez stulecia. Kiedy doczytałam ostatnią stronę, wiedziałam, że ja też muszę i Rzym zobaczyć. Zobaczyłam. Nie udało mi się jedynie zobaczyć podziemnego cmentarza odkrytego pod bazyliką św. Piotra na Watykanie. Jednak utkwił mi w głowie jego opis na tyle mocno, że już dwa tygodnie temu zarezerwowałam dla nas bilety. To najlepsza książka, by rozpocząć swoją przygodę z Rzymem, nie tylko starożytnym!

Pierwszy tom serii wydanej lata temu przez Ossolineum o prywatnym życiu od starożytności po współczesność. Z całej serii, tę o starożytności czyta się najlepiej. Kupiłam ją gdzieś z leżanki na jakimś dworcu. Chciałam się wtedy dowiedzieć, jak wyglądało życie w czasach świetności miast, których ruiny zwiedzałam na Bliskim Wschodzie. Wstyd się przyznać, ale przede wszystkim chciałam się dowiedzieć, czy dziuple o rozmiarach 3×3 m albo mniejszych były rzeczywiście mieszkaniami oraz skąd się wzięły rozrzucone w nieładzie sarkofagi wzdłuż dróg do bram miejskich. Książka zaspokoiła moją ciekawość z nawiązką. Pozwoliła mi zajrzeć do domów, poznać najbardziej intymne szczegóły życia starożytnych. Dowiesz się z niej, jak starożytni rozumieli miłość, czym dla nich była rodzina, co rozumieli pod pojęciem wierności małżeńskiej, lojalności, przyjaźni, czy też co robili z niechcianymi dziećmi.

Wyobraź sobie, że przenosisz się w czasie do 200 roku n.e. Wówczas nie taki starożytny Rzym znajduje się u szczytu swej potęgi a ty, jako mieszkaniec jednej z prowincji Imperium Romanum postanawiasz wyruszyć do stolicy, by ją zwiedzić. Książka, niczym współczesny nam Lonely Planet, jak po sznurku przeprowadza cię najpierw do Rzymu – do wyboru masz drogę lądową lub morską, bo samoloty wymyślą prawie 2000 lat później. Następnie dowiesz się, w jaki sposób i gdzie najlepiej szukać noclegu, dostosowanego do twojej kieszeni. Poznasz obyczaje, zwyczaje, odwiedzisz najciekawsze świątynie, ogrody, łaźnie. Podczas tej podróży trafisz na ucztę, gdzie dowiesz się, co to jest garum, i na widok jakich przysmaków starożytni Rzymianie palce lizali. Wejdziesz też  do cyrku i w inne miejsca. Napisz, jakie wrażenie zrobiła na tobie ta książka – ja zdałam sobie sprawę, że w wielu aspektach nasze światy mają ze sobą więcej wspólnego niż późniejsze epoki.

Nie spotkałam jeszcze książki o tak mylącym tytule. Po pierwsze opisane tu historie dotyczą nie tylko Starożytnego Rzymu, ale również Grecji. Po drugie półświatkowi poświęcone zostało zaledwie kilka rozdziałów. Tak naprawdę bowiem jest to książka, która szczegółowo opisuje poszczególne profesje jakie uprawiali starożytni. Dowiesz się, czym zajmowali się retorzy, nauczyciele, folusznicy, jakie sztuczki stosować licytatorzy niewolników, jak funkcjonowały służby porządkowe i straż pożarna. Niezwykle ciekawe są też prawdziwe historie z życia obywateli Rzymu wyczytane na ich grobowcach. Polecam. To jedna z najciekawszych książek o Starożytnym Rzymie, jakie miałam okazję czytać. 

Nie interesuje mnie historia militarna, ale tak się składa, że dokąd nie pojadę, czy do Gruzji, czy na Bliski Wschód, nie mówiąc już o południowej Europie, wszędzie trafiam na pozostałości obozów rzymskich legionistów. Nie robiło to na mnie wrażenia, dopóki nie trafiłam do Gonio – twierdzy, gdzie nie było nic poza murem, a ja musiałam o czymś opowiedzieć mojej grupie… Zaczęłam czytać o Legionach, o ich organizacji, etosie, dyscyplinie… Dowiedziałam, się że wiele europejskich miast wyrosło na podwalinach obozów rzymskich legionistów, np.: Paryż czy Kolonia. Temat mnie wciągnął, a książka w przystępny sposób wprowadziła mnie w świat wojska, które zawojowało Europę, Afrykę i Bliski Wschód.